
Daar waar die molen staat
Waar ik mijn allerliefste vond
Waarvoor mij 't harte slaat
Ik sprak haar voor de eerste keer
Aan d'oever van den vliet
En sinds die tijd kom ik daar meer
Die plek vergeet ik niet.
Refrein:
Daar bij die molen
Die mooie molen
Daar woont het meisje
Waar ik zoveel van hou
Daar bij die molen
Die mooie molen
Daar wil ik wonen
Als zij eens wordt mijn vrouw

Het zou mij verbazen als dit ‘gewiekte’ monument niet een van de meest gefotografeerde objecten in ons rivierdorp zou blijken te zijn. Vanuit mijn jeugd ken ik natuurlijk daarnaast de Pendrechtse Molen. Een wipmolen die ooit een stukje van de Charloisse Lagedijk en aan de andere kant ook van de Groene Kruisweg af te bewonderen was. Deze molen diende ervoor de polder droog te houden
Daarnaast, maar dan van afbeeldingen, ken ik nog de Robbenoordse molen, die ware het niet dat de waalhaven gegraven werd, ooit het landelijke gezicht van de polders Robbenoord en de Plompert mee bepaalde. Deze molen lag aan de Robbenoordsevliet en was eveneens een wipmolen. En dan tenslotte molen ‘De Korenaar’ van Piet Engel. Een stellingmolen die ook als functie koren malen had. In 1889 werkte deze molen al niet meer.
Toen de eerder genoemde Pendrechtse Molen nog op zijn oude stek stond, was er tussen de Charloisse Lagedijk en de molen nog een geliefd gewas te bewonderen. Mijn vermoeden is dat het zo rond 1960 was. ‘Erebeesies’ zoals mijn vader altijd gekscherend zei. Aardbeien dus! Waarschijnlijk nog een stukje dialect uit zijn Oud-Beijerlandse schooljaren.
Aangezien het zakgeld lang niet toereikend was om aan de toenmalige begeerte te voldoen, wilde ik evenals wat vriendjes wel wat bijverdienen. Dat kon dus daar op dat aardbeienveld bij boer W. Dat is ook de enige letter die ik nog van zijn naam weet te herinneren, maar ik durf niet eens te zweren of dat juist is.
Wat zeker waar is dat ik anderhalve dag, gebogen onder de koperen ploert en in het zweet mijns aanschijns, gepoogd heb mijn financiële tekorten aan te lengen.
Dientengevolge heb ik zeker 7 jaar geen aardbei meer op mijn boterham kunnen fijnprakken. Gebukt gaande tussen de rijen en bedjes zomerkoninkjes, nauwkeurig met schuifelende knietjes contact vermijdend met het bladgroen, maakte de weeïge zoete lucht in mijn neus me kotsmisselijk.
De aardbeien werden verzameld in een soort gevlochten rechthoekige bak met hengsel. Mijn moeder noemde dat een ‘tips’ aardbeien en of dat nu Rhoons was (haar geboorteplaats) of typisch een boerenuitdrukking. Geen idee! Misschien wel zelf verzonnen.. Kan het namelijk nergens terugvinden.

Van de Robbenoordse molen weet ik natuurlijk totaal niets. Die is in 1917 volgens mij al gesloopt. Waarschijnlijk vanwege het graven van de Waalhaven. Deze lag vlakbij het ‘Het Gat zonder Geld’
Dit was een soort water en ik heb geen idee waarom het zo werd genoemd. Denk ook niet dat er nog veel mensen zijn die dat herinneren…. Je had er ook niets te zoeken, want er lag toch geen geld…

Volgens de historie was het bouwwerk al een keer afgebrand, maar dat kan soms lucratief zijn, want naar ik weet is destijds onze geliefde molen aan de Kromme Zandeweg volledige gerestaureerd met verzekeringsgelden van molen ‘de Noord’ aan het Oostplein. En dan kom ik gelijk bij de molen die mij het meeste lief is. Molen de Zandweg, gesitueerd bij een van de meest idyllische plekjes van een deel van Rotterdam. Een plek die een warme herinnering bij me oproept. In mijn gevoel veranderde het uiterlijk van deze molen in de dikke 70 jaar van mijn bestaan nogal eens, maar het kan zijn dat ik word beïnvloed door de talloze foto’s die wellicht zijn genomen over een veel langere periode. Voor de nieuwe bebouwing in het oude dorp die zo’n beetje ooit bij de Huismanstraat begon, lag daar de 2e boezem. De molen stond in elk geval in 1867 bij de punt rechtsonder van deze boezem. Redelijk geïsoleerd van de rest van Charlois dat voornamelijk rond de Oude Kerk leek gesitueerd te zijn. Er zal ongetwijfeld her en der langs de dijk wel een boerenstee hebben gelegen. Via Feijenoord, Hillesluis was de familie van vaderskant Charlois binnengedrongen en bewoonde mijn grootvader zeker in het jaar 1921 een van de 2 arbeidershuisjes die aan gene zijde van de molen aan de Kromme zandweg lagen. Zeker omdat de jongste van zijn gezin daar werd geboren.. je zou kunnen zeggen in een woning, twee onder een kap. Echter wat bescheidener dan de hedendaagse twee onder een kap woningen

Uiteindelijk was ik klein en behendig genoeg in elk geval de ijsclub gratis te betreden via een benevens liggend eveneens bevroren slootje naast de grote reparatiehal van de RTM. Stond je er tijdens het Koninginnedag feest op 30 april dan was af en toe een blik op de molen ook niet te vermijden. Alleen was hij ’s avonds toen nog niet feeëriek verlicht en tegen de tijd dat het vuurwerk losbarstte en wellicht wat kleurig licht verspreidde, was deze angsthaas allang met zijn vingers in de oren over de Boergoensevliet huiswaarts gerend. Om laf op grote afstand af en toe toch een nieuwsgierige blik te wagen richting Kromme Zandweg.
Grappig genoeg heb ik menigmaal de molen van buiten bewonderd, maar er nog niet een voetstap binnen gezet. Nog sterker, ik ben slechts eenmaal binnen in een molen geweest waar niet eens koren werd gemaald, maar papier werd gemaakt. Dat was in het Openluchtmuseum naast Burgers Zoo in Arnhem.
Inmiddels woon ik al weer 46 jaar ‘buiten’ Charlois in een plaats zonder molen, dus kan ik er ook geen tik van krijgen. Maar ooit hadden veel plaatsen zo’n karakteristiek van een Hollands tafereel in het ‘durp’. Waar ik woon, herinnert de Lokkertsemolenweg nog wel aan wat ooit was. Net zoals zoveel plaatsen een Molenweg of Molenlaan of pad hebben. Net als de kerken verdwijnen ze langzaam, maar gelukkig zijn er mensen gekomen die zich inzetten voor het behoud. Ongetwijfeld zal er op de komende bijeenkomst in de Nieuwe Nachtegaal veel meer te vertellen zijn over molen ‘De Zandweg’. Het lijkt me interessant en wat had ik het graag mee willen maken, maar ja vrouwlief wilde op vakantie en dan ‘mot je’.
Het reisdoel is Spanje. Een ding is zeker, ook Spanje kende molens. Nog sterker er doolde ooit iemand rond die wel zeker een tik van de molen had gehad.
Alle gekheid op een stokje… woensdag 3 juni wordt weer een topmiddag en ik wens u een prettige middag toe, als u besluit er heen te gaan.
Hasta la vista,
HW