Met de schaarse verhalen die mijn vader me later vertelde, is het ook ondoenlijk om me zo wie zo aan de oorlogstijd te wagen. De enige tastbare herinneringen aan die slechte periode in onze geschiedenis was de schuilkelder vlak bij de Marnixschool op de Voornsevliet en die herinnering is al vaag genoeg. En uiteraard de grote koperkleurige hulzen die af en toe nog bij de Waalhaven werden gevonden.
Wat wel realiteit was dat Engeland juist door de oorlog de status van hardnekkig, eigenzinnig en apart wellicht ongevraagd of misschien toch wel juist gewild kreeg toebedeeld door het continent.
Die 3 elementen zijn bijna symbool voor het huidige eiland wanneer we getuige zijn van de worsteling die momenteel plaatsvindt. Brrrr-exit. Het lijkt wel of het verzet van het gespleten Engelse pro- en antidemonstranten diezelfde elementen kenmerkt. Nog sterker er zijn Engelse burgers die bijvoorbeeld de nationaliteit kozen van het land waar ze merendeels vertoeven. In elk geval is het stukkie Noordzee wat ons scheidt van Groot-Brittannië in die dagen belangrijk geweest ook voor onze vrijheid. Vroeger spande de Britten een kettinkje rond hun hoofdstad ter verdediging, maar onze blauw geruite Michiel kreeg in zijn dagen in 1 dag voor elkaar wat Hitler en zijn
Het lijkt wat spottend tegenover onze westerburen, maar voor mijn werk reisde ik menigmaal naar Londen en omstreken, om daar tot de conclusie te komen dat ze inderdaad iets anders in elkaar staken. In die achterliggende jaren vond ik de sfeer op de diverse kantoren waar ik kwam nog redelijk feodaal. Maar onderweg ernaartoe genoot ik van de lange ritten in de taxi naar de plekken van bestemming. Daar ontmoette ik de ‘gewone’ man, gezellig keuvelend en altijd nieuwsgierig waar je vandaan kwam. Vaak naast het taxichauffeurschap had de echtgenote een pub aan huis. Hard Labour to survive. Het landschap vond ik altijd heerlijk, langgerekte heuvels en nog overal holle wegen. Zo nauw dat je blij mocht zijn dat er een statig huis met een oprijlaan langs lag, waar je even de ingang als vluchtheuvel kon gebruiken. Tja en overal was je populair en was de benadering amicaal: ‘Thanks mate’ of ‘Hi love’. ‘You’re welcome love’ gaf je een thuisgevoel en zo ontwikkelde zich de openbaring dat niet alle Engelse heren met paraplu en bolhoed en lange zwarte mantel zich van A naar B begaven. Buiten de toch ook wel aanwezige eigenaardigheden vind je in Engeland ook veel schoonheid. Ruige kusten, Devon, Cornwall, the Lake district. All lovely places, mate!
Er zijn dus veel meer goede redenen om eens naar Engeland te varen. Op een veel prettigere wijze dan ‘Wir fahren gegen Engeland’. Dat stamt trouwens uit de eerste Wereldoorlog 14-18 en niet uit WOII en was bovendien een Matrozenlied. Mijn lieve vader vond de bezetting afgrijselijk, maar een positief ding dat hij ooit noemde was dat die Duitsers wel zingen konden. Dat hoorde hij als ze vanuit de Marnixschool door de Schilperoortstraat marcheerden. Grappig dat ze dan later toch Heintje en Jantje Smit nodig hadden om hun muzikale honger te stillen.
Eigenlijk is het nog steeds onwezenlijk dat je in 1946 in diezelfde straat wordt geboren totaal geen weet hebbend dat een heel dik jaar daarvoor de vijand nog gestationeerd was. Nog sterker dat circa 10, 11 jaar later langzaam doorsijpelt wat er toch zo redelijk kort terug ons land was overkomen. Tja, we wisten langzamerhand dat Duitsers scheldnamen hadden en Duitse autonummerplaten in de buurt van de Maastunnel aversie opriepen, want “ze kwamen zeker kijken, wat ze in Rotterdam hadden aangericht”. Ook drong traag door dat die en die buurman ‘fout’ was geweest in de oorlog. Maar wat fout was, werd pas heel veel later duidelijk. Ook dat er verschil was. Dat van die ‘foute’ mensen er veel op een politiek dwaalspoor waren geraakt, maar geen mensen hadden verraden, terwijl anderen echt heulden met de vijand. Zo ongeveer in klas vijf en zes van de lagere school, de zolderruimte van de Prins Willemschool werd er meer helderheid geschapen.
Het zal ongetwijfeld heel veel met politiek te maken hebben of staat het er nog boven? Wordt het gestuurd door de politiek of is het ‘tot algemeen nut instelling’ door allen gesteund?
Geen idee. Misschien is het wel verstandig het allemaal niet te weten…
HW